پاتوق دوستان

اگر انسان به این نکات توجه کند هیچ ملکیتی برای خودش در دنیا در نظر نمی گیرد و عقل اذعان و اعتراف به این مطلب دارد.

شخصی نزد امام صادق علیه السلام رسید و حضرت فرمودند قبل از اینکه بخواهی از علوم بهره مند شوی باید در حقیقت و هویت بندگی را پیدا کنی و حقیقت عبودیت را حضرت بیان می فرماید که یکی از آنها این مطلب است: عبد برای خودش در دنیا ملکیتی قائل نباشد، خودش را کاره ای نبیند، تدبیر برای امورش نکند، تدبیر امور را به ید قدرت خدا واگذار کند. او را علت العلل برای تمام اشیاء در عالم بداند. اگر انسان خدا را همه کاره بداند، عقل اذعان و اعتراف به این نکته می کند.
خداوند ما انسانها را متنعم به نعمت عقل کرده است و این نعمت عقل وجه تمایز میان ما انسانها از حیوانات است. حیوان شهوت محض است و انسان به این وصف عقلانیت متصف شده است و شده اشرف مخلوقات. و تماما باید بر این انسان به خاطر این نعمت بالای عقل احترام بگذارند.این نعمت عقل اسمش حجت درون هم هست. تعریفی که بر اساس روایت برای این عقل شده است که این تعریف، تعریف زیبایی است. از امام صادق علیه السلام پرسیدند: عقل چیست؟ 

ما انسان عاقل به چه کسی می گوییم؟ به کسی که برای خودش تدبیر کند؟ انسان عاقل، کسی است که به ظاهر توجه کند یا به عمق و باطن؟ برای خودش در دنیا ملکیتی قائل نشود چون چیزی انسان ندارد که تعلق داشته باشد چرا که هر چیزی که در قدرت و ید من هست، ید من به عنوان عبد، ید خداست. یعنی همه چیز تعلق به او دارد. انسان عاقل انسانی است که در جهت کسب او باشد و در جهت او قدم بر می دارد. این لازمه اش اعتماد به خداست که به معنای نفس مطمئنه می باشد. اگر انسان عقلش را در جریان بیندازد، کدام انسان دچار گناه و معصیت شده است و توانسته است یک روز طعم خوش این گناه را برای خودش حفظ کند؟ به سرعت می آید و به سرعت هم از بین می رود! و فقط یک پشیمانی و ندامت طول و دراز_ بر اساس روایات_ برایش به ارمغان می آورد. انسان عاقل در جهت رضایت خالق قدم بر می دارد. عقل، حجت باطنی است. عقل، پیغمبر درون است. انسان بر اساس این قوه می تواند راه خطا را از صحیح تشخیص بدهد.
در روایت دیگری از امام حسن مجتبی علیه السلام آمده است که: هیچ ثروتی بالاتر از عقل نیست. انسان عاقل، انسان سرمایه داری است.
امام صادق علیه السلام می فرماید: انسان عاقل انسانی است که در صدد کسب باشد و فقط بندگی خدا را بکند. و فقط در صدد کسب آخرت باشد و جز برای آخرت، قدمی بر ندارد. و جز در راه خدا و رضای خدا قدمی برندارد. این عقل است و سرمایه گذاری برای آخرت است. کسی نمی بیند! مهم نیست! خدا ولی می بیند. اگر برای خدا سرمایه گذاری کنیم یقینا و به سرعت جواب می گیریم. برای رسیدن به نفس مطمئنه باید از عقل استفاده کرد. حضرت جواد علیه السلام فرمودند: اگر می خواهید دلبسته به دنیا نباشید، اهل انفاق و صدقه باشید. و انسان را به رضوان الهی می رساند.

پیامبر اکرم صل الله علیه و آله می فرماید: از علامت عقل این موارد است: عدم وابستگی و دلبستگی به مال دنیا، کار و تلاش برای آخرت و در نظر گرفتن رضای خدا، توشه برداشتن برای شب اول قبر، و آماده شدن برای روز قیامت.

برای رسیدن به نفس مطمئنه باید از عقل استفاده کرد.. هیچ فقری مثل جهل نیست. با خدا وارد معامله باید شد. ارتباط با خدا را باید پیدا کرد تا به رشد و کمال برسیم. همه چیز در ید قدرت الهی است. به خدا اعتماد بکنیم و بر اساس وظیفه و تکلیفمان عمل بکنیم، به نتایج خوبی می رسیم.